Ik woon in Arnhem langs het spoor en dat heeft zo zijn voor en nadelen. Alhoewel, nadelen ben ik eigenlijk nog niet tegengekomen. Het uitzicht is mooi, er zijn geen huizen tegenover ons en er is altijd wat te zien. Van enig lawaai bemerk je niets, de treinen worden steeds stiller doordat de rails tegenwoordig voegloos zijn, d.w.z. er zit geen uitzettingsvoeg meer tussen de rails zodat ze nu uit één stuk zijn en je het kedeng kedeng niet meer hoort.

Vroeger was ik in het bezit van een modelspoorbaan maar heb die inmiddels verkocht. Alleen de transformator heb ik gehouden en soms sta ik daarmee voor het raam en als er dan een trein aankomt draai ik aan de knop en is het net of ik hem rij. Het werkt fantastisch en de treinen komen precies op het goede spoor tot stilstand, net echt.

Laatst was er wel een klein akkefietje, het wissel lag niet goed en een trein reed daardoor over twee sporen tegelijk en veegde de complete wasinstallatie weg. Schade 1,5 miljoen gulden. Op die trein zat een vrouwelijke machiniste met de naam Corry. Men noemt haar tegenwoordig ook wel Corry Brokken.

Ik ben in het bezit van een videocamera en was hem net aan het uitproberen door vanuit de kamer het spoor te filmen. Toevallig stopte er een auto waaruit twee mannen stapten die om zich heen kijkend de spoorbaan opklommen. Voor noodgevallen staan daar altijd een paar wagens met koperen bovenleiding gereed. Al een beetje nattigheid voelend ben ik vanachter het gordijn aan het filmen gegaan en kon precies vastleggen hoe ze de wagen opklommen, het koper in grote lussen om hun schouders rolden en daarmee weer terugliepen naar de auto waar ze het spul in de achterbak stopten.

Die middag moest ik toch weer werken en ben gelijk maar even langs de spoorwegpolitie gegaan en de agenten waren helemaal lyrisch over zulk mooi bewijsmateriaal. Er werd een proces-verbaal opgemaakt waar foto’s van de videoband bijgevoegd werden.

Naar ik heb vernomen zijn de personen later ook aangehouden en ben ik voorgedragen voor een medaille. Zoals gezegd, altijd wat te zien hier. Het gekke is alleen dat de laatste tijd iedere keer onze ramen worden ingegooid en ik snap maar niet waar dat vandaan komt.

Uitersten, zo zou je dit stukje wel kunnen noemen.

Op Koninginnedag is het altijd leuk om dienst te doen. Vooral ‘s ochtends als de mensen op pad gaan naar allerlei festiviteiten is de sfeer erg gezellig. Alleen als je dan in de richting van Amsterdam moet dan kan je wel eens de klos wezen. Met elk station daar dichter in de buurt stroomt de trein voller en voller en op het laatst kan er echt geen kip meer bij. Het lijkt er op dat half Nederland naar Amsterdam moet. Iedereen heeft de grootste lol ook al is er geen zitplaats meer, het maakt niet uit. Het afgelopen jaar hadden we een dweilorkest mee die de gang er wel in wist te houden. Allerlei verzoeknummers werden er gespeeld tot het Wilhelmus toe.

In Amsterdam gaat praktisch iedereen er uit en als je dan van bovenaf de hal inkijkt is het gewoon magnifiek om de grote hoeveelheid mensen te zien die in één deinende massa de deur proberen door te komen. Ik ben dan altijd weer blij dat we verder kunnen met een zo goed als lege trein.

Ik begon weer met controleren en kwam bij een niet zo grote man met een buitenlands uiterlijk. Hij zat er een beetje stil bij na al die feestvreugde en had nog geen kaartje. Ik begon er eentje uit te schrijven en we raakten aan de praat. Hij bleek een vluchteling uit Bosnië te zijn die asiel had aangevraagd en ook gekregen. Zo langzamerhand kwam zijn hele verhaal eruit. In Bosnië leefde hij met zijn vrouw en dochter in een dorpje toen de Serviërs het dorp binnenvielen en er flink huis hielden. Er werden mensen verjaagd en vermoord terwijl zijn dochter door een paar mannen voor zijn ogen werd verkracht. Of dat nog niet genoeg was vermoordden ze haar waarna ze het hoofd afsneden en bij hem op schoot wierpen.

Ik had dit verhaal ooit al eens in een krant gelezen en vond dat hij behoorlijk betrouwbaar overkwam. Ik denk ook niet dat je zoiets zou verzinnen. De lol van deze Koninginnedag was er voor mij al goed af. Het is ongelofelijk dat er zo’n dunne scheidslijn is tussen waanzin en plezier. Zo komt deze oorlog toch akelig dicht bij je in de buurt.

Een kaartje heb ik maar niet meer uitgeschreven.

Het was vandaag een ongeluksdag. Niet voor mij maar wel voor enkele reizigers.

We stonden in Amsterdam klaar voor vertrek en er komt een oudere vrouw van een jaar of 75 de trap op lopen die ook nog mee wil.
Een rijtuig verder stapt ze in maar op de een of andere manier stapt ze naast de treeplank en heel langzaam glijdt haar been tussen de trein en het perron naar beneden terwijl het andere been op het perron blijft staan. Ik zie voor mijn ogen iets unieks gebeuren, n.l een vrouw van 75 die een spagaat maakt. Uit haar mond klinkt een langgerekt aaaaaaaah, mijn mond valt open van verbazing en ren op haar toe om te helpen. Samen met nog een reizigster moeten we al onze krachten inzetten om haar tussen de trein en het perron uit te tillen. Het vel op haar scheenbeen is over zo’n 10 centimeter opgestroopt maar ze is een harde en wil met alle geweld mee met deze trein dus dat wordt een verband aanleggen met de raad dat ze in ieder geval naar het ziekenhuis moet om een tetanus injectie te halen.

In de trein van Arnhem naar Doetinchem kom ik op het balkon een man van ongeveer 45 jaar tegen die op weg is naar de Kruisberg. Dat is een open gevangenis en het blijkt dat hoe dichter we in de buurt komen hoe moeilijker hij het er mee heeft. De man is veroordeeld voor rijden zonder rijbewijs en op zijn vlucht voor de politie pikte hij nog enkele stoplichten mee. Zijn maat kon uit de auto ontsnappen en hij had hem niet verraden. Het was voor hem zijn eerste veroordeling en de tranen liepen hem over de wangen. Ik zeg “sterk he, die Fishermans friend” maar dat kon hij niet zo waarderen. Onderweg wilde hij nog overstappen op de trein terug maar dat kon ik uit zijn hoofd praten omdat ze hem toch altijd wel te pakken zouden krijgen en wie weet in wat voor inrichting hij dan terecht zou komen. Zijn straf was 7 maanden maar met goed gedrag zou dat wel verminderd worden dacht ie.

Weer in Arnhem aangekomen kwam er een meisje naar me toe rennen met het bericht dat er een man niet goed was geworden. Ik er naar toe. De man was aardig blauw en gaf geen teken van leven meer. Snel op de grond gelegd en tegelijkertijd ging er een rilling door hem heen en met schokken begon hij weer te ademen. Dat scheelt een hoop werk, je hoeft tenminste niet meer voor de ademhaling te zorgen in ieder geval. De ziekenauto werd gewaarschuwd en de man afgevoerd.

Zo maak je op zo’n dag toch weer aardig wat mee en het mooie was dat het niet eens mijn eigen dienst was maar eentje die ik overgenomen had van een zieke collega.

Het was weer bijna raak vandaag. Onze trein werd in Driebergen aan de kant genomen om de Eurocity te laten passeren. Dit gebeurt wel vaker want die trein stopt bijna nergens en haalt daar dus de andere in. Aan de overkant komt een Turkse vrouw van een jaar of vijftig uit het plaatskaartenkantoor en begint naar mij te roepen van “Utrecht, Utrecht”!!! Ik roep ‘doe maar kalm aan we hebben de tijd’. Vaak, als mensen een trein zien staan worden ze zenuwachtig en zijn bang hem te missen, zij dus ook. Ze liep naar de overweg waarvan de bomen naar beneden gingen omdat de Eurocity er aan kwam. Voor haar geen probleem, ze liep om de halve bomen heen en begon over te steken. Ik dacht wat doet ze nu en begon te schreeuwen ‘hee, stop er komt een trein aan’, daarbij met mijn armen naar de met een gang van 140 kilometer per uur aanstormende trein wijzend. De vrouw had alleen maar aandacht voor onze trein en liep door. Mijn hart klopte in mijn keel en ik wist niet meer hoe ik het had. Op nauwelijks 20 meter voor de aandenderende trein liep ze over. De machinist van die trein wist ook niet meer hoe hij het had en het enige wat hij kon doen was op zijn hoorn drukken die hij dan ook ingedrukt bleef houden tot hij weer voorbij station Driebergen was. Rakelings schoot de trein achter haar langs. De vrouw kroop ook nog eens op ons perron onder de bomen door en wilde onze trein in. Ik was witheet en zei ‘niks Utrecht, blijf maar een treintje wachten’, waarna ze hevig verontwaardigt op een bank ging zitten.

Elke tien minuten gaat er vanuit Driebergen een trein richting Utrecht en de mensen halen de gekste capriolen uit om een paar minuten eerder in Utrecht te zijn, daar wordt je af en toe niet goed van.

Tussen Utrecht en Amsterdam loop ik door de internationale trein naar achteren, valt mijn oog ineens op iets onbestendigs. Ik loop terug om nog eens te kijken en dan zie ik tussen de benen van de reizigers door een schaduw onder de bank. Door het vele lopen wat je elke dag doet vallen dit soort onbestendige zaken snel op. Na een korte blik blijkt de schaduw een spijkerbroek te zijn waar ook nog eens een jongen van een jaar of 25 inzit. Zich ontdekt wetende komt hij onder de bank vandaan en staat op.

Onder het stof en vuil begint hij te brabbelen. De reizigers staan met open mond te kijken en vragen zich af wat hier toch allemaal gebeurd. De jongen blijkt uit Oost Europa te komen en is al ergens in Italië in de trein geslopen en onder de bank gaan liggen. Al die tijd heeft hij daar gelegen zonder dat de reizigers er iets van gemerkt hebben.

Na de spoorwegpolitie te hebben gewaarschuwd kwamen ze hem ophalen in Amsterdam waar hij mee moest om de nodige papieren in te vullen. Hoogstwaarschijnlijk volgt daarna de aanvraagprocedure voor een verblijfsvergunning waar hij naar mij lijkt niet veel kans op zal hebben.

Per jaar springen er gemiddeld 275 mensen voor de trein. Bijna elke machinist en conducteur krijgt er mee te maken. Voor de machinist is het erg want hij ziet per slot van rekening vaak de persoon in levende lijve. Voor de conducteur is het niet minder erg want hij is de persoon die naar het slachtoffer toe moet om eventueel eerste hulp te verlenen. Vanuit Utrecht komende vlak voor Ede-Wageningen kreeg onze machinist via zijn radio van de tegentrein een oproep dat er een persoon in het spoor liep.

Na een flinke remming kon hij zijn trein op ongeveer 30 meter van de persoon tot stilstand brengen. Een ongeveer 30 jarige man zat met de billen op de rails in afwachting van wat er komen zou. Er stonden een aantal verplegers buiten de afrastering en één bij de persoon. Dichterbij gekomen bleek het om het personeel van een naast het spoor liggende slachterij te gaan. Enkele hadden de politie al gebeld en deze was onderweg. Al het treinverkeer was inmiddels stilgelegd zodat we al onze aandacht aan de man konden schenken. Op de vraag of hij van de spoorbaan weg zou willen gaan begon hij te schreeuwen dat hij dood wilde. Ik zei hem dat daar nu weinig kans op was omdat al het treinverkeer was stil gelegd. Daarop stond hij op en begon naar achteren te lopen met in zijn kielzog een man uit het slachthuis en iemand die het slachtoffer wel kende. Ik bleef voor bij de trein om de politie op te vangen en door te sturen. Halverwege ging de man nog eens voor de wielen van een truckstel liggen waarna hij weer opstond en verder liep. Twee politieagenten waren inmiddels gearriveerd en liepen langs de andere kant van de trein de persoon tegemoet. Achteraan gekomen ontstond er een flinke vechtpartij waarbij de agenten met hulp van de twee mannen alle moeite hadden om het slachtoffer te overmeesteren en in de boeien te slaan. De reizigers zaten eerste rang met hun neus bovenop het schouwspel. Na het afvoeren van het slachtoffer kon de treinenloop weer worden hervat.

Een paar weken hiervoor was er ook al op Ede-Wageningen een meisje dat iedere keer voor de trein wilde springen. De politie was er steeds maar weer druk mee om haar af te voeren en ze werden er flink flauw van. Na een aantal keren zeiden ze dat ze het bij de NS zelf maar uit moesten zoeken waarna er iedere keer een perronopzichter druk was met het tegenhouden. Op een gegeven moment escaleerde dit in een vechtpartij waarna zij aangehouden werd en waren wij er een tijdje vanaf. Je ziet maar, veel vertraging wordt veroorzaakt buiten NS om terwijl zij hiervan wel de schuld krijgt.

Voordat ik conducteur werd ben ik eerst nog 9 jaar machinist geweest ook bij diezelfde NS.

Een mooi en enerverend beroep waarbij je ook wel het een en ander meemaakt.

Zo moest ik eens de stoptrein rijden van Arnhem naar Rotterdam om een uur of zes in de morgen. Normaal gesproken stopte deze trein nooit in Vleuten behalve om deze tijd en dat moest een keertje fout gaan.

Met volle snelheid komen we daar aangereden en ik dacht nog wat staan de mensen hier toch dicht langs de kant en toeterde maar eens voor de zekerheid. Bij het langsrijden staken zelfs nog enige mensen de hand op waarna ik terug groette want het gebeurd niet vaak dat de mensen in de spits zo vrolijk zijn.

Even voorbij Vleuten kwam de conducteur naar me toe met de vraag waarom ik niet gestopt was. Op dat moment krijg je het aardig benauwd maar remmen en terugzetten mag nooit dus het enige wat je kan doen is post T waarschuwen en hopen dat ze de volgende sneltrein wilden laten stoppen om die reizigers op te pikken. Men doet dit niet graag, want het betekent wel dat deze trein dan op alle daarna volgende stations ook moet stoppen vanwege de reizigers die daar weer moeten zijn, de vertraging kan dan aardig oplopen.
In dit geval werd het wel gedaan en kon de schade voor de Vleutense reizigers beperkt blijven.

Je moet met dit werk altijd op je hoede zijn want de gevolgen werken gelijk door. Als iemand op een kantoor zijn potlood laat vallen kan hij een nieuwe pakken, maar dat is voor de machinist niet weggelegd.

In mijn tijd als machinist moest je vaak rangeren op het goederenemplacement van Arnhem.

In Arnhem is flink gevochten in de 2e wereldoorlog en her en der ligt nog veel munitie verspreidt. Zelf heb ik ooit een detector gehad waarmee we stad en land afzochten naar spullen uit de oorlog en geregeld haalden we zaken naar boven zoals helmen, uitrustingsstukken, munitie en zelfs een machinegeweer.

Zo gebeurde het op een dag dat ik hangende uit het raampje van de rangeerlocomotief de kop van een piat anti-tankgranaat uit het grind naast de spoorbaan zag steken. Een piat granaat werd door de Engelsen afgevuurd met behulp van een soort bazooka en dit gebeurde vanaf de schouder.

De granaat klapte dan tegen een tank waar hij zich aan vastkleefde en zich door de wand heen brandde om binnenin te ontploffen. Een gevaarlijk heerschap dus.

Na het inlichten van de chef van het rangeerterrein vond hij het beter om het rangeren te staken en de spoorwegpolitie te waarschuwen.
Er werken op Arnhem Goederen zo’n drie rangeerders en die konden gelijk aan de koffie en was ik de held van de dag want een uurtje extra koffiedrinken was nooit weg natuurlijk.

Dit veranderde al snel toen bleek dat de spoorwegpolitie het nodig vond om de mijnopruimingsdienst erbij te halen en omdat deze mensen hartstikke druk zijn, konden ze pas de volgende dag aanwezig zijn. De gevaarlijke plek werd met linten afgedekt en het werk werd stilgelegd zodat er geen treinen meer konden binnenkomen op het rangeerterrein.

De volgende dag kwam de mijnopruimingsdienst uit Culemborg de granaat uitgraven en vol trots kwamen ze ermee het personeelsverblijf binnengelopen. Wat was nu het geval? Wat er uitzag als een granaat bleek de onderkant van een ouderwetse olielamp te zijn en totaal ongevaarlijk.

Gelukkig kon iedereen de humor er wel van inzien en werd met een vertraging van een dag het werk weer voortgezet.

Zoals al eerder vermeldt, ‘wie lacht niet die de mens beziet’.

Als conducteur sta je midden in het leven en je moet er zelf wat van zien te maken ook.

Wanneer mensen het over je werk hebben dan vragen ze 10 tegen 1 of het niet gevaarlijk is met al die agressie en zo.

Veel agressie heb ik eigenlijk nog niet meegemaakt en toch ga ik de moeilijkheden bepaald niet uit de weg. In de loop der tijd ontwikkel je steeds meer trucjes om het doen en laten van de mensen in jouw voordeel om te draaien. Zie je bijvoorbeeld een reiziger met zijn voeten op de bank en je vraagt hem of hij dat thuis ook doet dan vragen ze gegarandeerd of je thuis ook kaartjes knipt. Druk je die persoon een krant in zijn handen om zijn voeten op te leggen dan is het ook afgelopen want hij wil bij zijn vrienden niet afgaan en haalt automatisch zijn voeten van de bank. Het belangrijkste in dit werk is het luisteren. Als er problemen zijn dan worden deze al voor 99 procent opgelost door de mensen aan het woord te laten en interesse te tonen.

Het verwondert me iedere keer weer hoeveel je tegen de mensen zeggen kan. Als je het maar met een lachend gezicht doet dan vinden ze alles best. Grappen uithalen gebeurd ook wel. De mensen komen vaak op het laatste moment de trein binnenstuiven en als je dan naar Amsterdam gaat is het leuk te zeggen dat ze geluk hebben dat ze deze trein naar Rotterdam hebben kunnen pakken omdat ze anders een half uur moeten wachten. Ze zijn dan vaak in alle staten maar des te blijer als blijkt dat ze toch goed zitten.

Tegenwoordig kan je veel meer informatie geven als enkele jaren geleden. We zijn nu allemaal voorzien van zakcomputers en voor de gekste verbindingen draaien we onze handen niet meer om. De mensen weten dit wel en vragen ook steeds meer zodat je soms de trein niet meer doorkomt maar het werk is er wel een stuk leuker door geworden.

Vandaag was het weer zo’n rare dag. Slecht weer, sneeuw, wind en koud.

Ik was samen met een conductrice en we moesten de internationale trein richting Basel rijden van Amsterdam tot Arnhem.
Het was koud en de batterijen zijn dan nogal snel uitgeput en voordat de asgenerator de boel weer heeft opgeladen rijd je vaak tot Utrecht met alleen de noodverlichting aan en dat is tamelijk donker.

Een reizigster vertelde dat ze in Amsterdam al was lastig gevallen door iemand die om geld vroeg maar daar kijken we niet meer van op. Vaak lopen deze figuren op het station door de trein en als ze kans zien om een stuk bagage te stelen zullen ze het niet laten. Maar goed, als we dit heerschap tegenkomen zullen we zien hoe de vork in de steel zit. Verderop kwamen we mister x tegen en daar werden we helemaal flauw van. Dit heerschap presteert het om iedere keer in de Eurocity te duiken en gratis mee te rijden want de trein kan toch nergens stoppen. Dit was al de tweede keer deze week dat ik hem in de trein trof. Hij liet weer een heel stapeltje uitstellen van betaling zien en zei dat hij er weer een nodig had. Hier wordt je vaak niet goed van, iemand die het de gewoonste zaak van de wereld vindt om gratis te reizen en weet dat we in werkelijkheid machteloos zijn, we zijn alleen maar weer veel tijd kwijt een proces verbaal uit te schrijven. Na verloop van tijd stapelen deze dingen zich op en gaat er een incassobureau aan de gang om te proberen het geld te innen. Het enige waar je zo iemand direct mee kan pakken is de trein stoppen en hem er uit gooien. Dit is ten strengste verboden maar nood breekt wet en het lucht op.

Even de machinist opgeroepen en die wist nog wel een leuk plekje, nl op een overweg tussen Abcoude en Breukelen. Tot zolang maar even in de coupé ernaast wachten. Maar zoals gezegd, de verlichting was kapot en mijn collega ging de coupé in denkende dat deze leeg was. Laat er nu een neger inzitten die met een zwaai zijn kaart liet zien. Ze schrok geweldig, gaf een gil, stuiterde achteruit de gang op en stootte haar hoofd tegen het raam. Dit kon er ook nog wel bij. De trein ging langzamer rijden en we sommeerden de man de trein te verlaten. Tot mijn verbazing zei hij ja en liep mee. Toen we stilstonden deden we de deur open en maakte hij aanstalten de trein te verlaten. Maar bij het zien van de vallende sneeuw en het verlaten landschap verschoot hij en zei: ‘nee van mijn leven niet, ik blijf hier’. Dan maar een beetje kracht gebruiken want gaat het niet goedschiks dan maar kwaadschiks. We begonnen aan hem te sjorren en te trekken maar hij was een kop groter en begon zich uit alle macht aan de deurgrepen en uitsteeksels vast te houden. Er zat geen beweging in en zelfs met het optillen van zijn benen lukte het nog niet om hem naar buiten te krijgen. Zo kon het niet langer. We hadden weliswaar rijtijd genoeg maar je moet aan de achterop komende treinen denken zodat die geen vertraging oplopen.

Dan maar weer verder en zien dat we hem overgeven aan de spoorwegpolitie in Utrecht. Daar stonden ze ons al op te wachten en bij het zien van de zwartrijder begonnen ze al met ‘he Sjakie, jij weer’? Ten teken dat het een goede bekende van hen was. Het enige wat zij konden doen was het natrekken van zijn gegevens en een poosje vasthouden. Hopelijk zijn we nu een tijdje van hem verlost.