Er zijn van die dagen dat het erg gezellig is in de trein.

Zo dus ook vandaag. Een groepje dames van middelbare leeftijd ging naar een of andere beurs in Amsterdam en ze hadden de grootste lol. Een vrouw van een jaar of 45 vertelde een mooi verhaal dat ik u niet wil onthouden.

Ze kwam eens bij een tante op bezoek die in een bejaardenhuis verbleef en daar stond een prachtige vibrator op het bijzettafeltje. De tante was er reuze mee in haar sas en vertelde dat ze het apparaat had gekocht nadat ze in één of ander blad een advertentie had gezien waarin je een fotomodel zag die het geval tegen haar gezicht hield. Dit was nu precies wat ze nodig had met al haar aangezichtspijntjes: een mooi massageapparaat waarmee ze haar gezicht en schouders kon masseren. Het apparaat voldeed uitstekend en was prima voor de bloedsomloop zo verzekerde zij haar nicht.

Heel voorzichtig begon nu de vrouw aan haar tante uit te leggen waar het apparaat eigenlijk voor diende en dat het eigenlijk wel een raar gezicht was om hem zo in de kamer tentoon te stellen.

De tante werd er helemaal nerveus van en schaamde zich dood temeer omdat ze net die dag naar de winkel was geweest om nieuwe batterijen te kopen. De verkoper had ze in het apparaat gestopt en tante vertelde hem dat ze er erg tevreden mee was en hem wel drie keer per dag gebruikte.

De pret was groot in de trein en het was nog een waar gebeurd verhaal ook zo werd mij verzekerd.

De vorige keer lukte het me niet om iemand uit de trein te verwijderen maar soms lukt het toch wel. Ik kwam op een middag in dienst en zag in de stationshal een man van een jaar of 45, die flink aangeschoten en met een fles drank in de hand, allemaal onzin aan het uitkramen was. Er lag allemaal nattigheid om hem heen en ik dacht laat maar lekker zitten, hier kan hij niet zo veel kwaad.

Op de rit naar Doetinchem pakte ik het tweede treinstel en hoorde al gelijk dat er iets mis was.

Veel kabaal en reizigers die verstoord de richting op keken vanwaar het geluid kwam.

Wie schetst mijn verbazing toen daar die dronkelap zat met praatjes voor tien en nog hinderlijk ook voor de andere reizigers. Hier moest wat aan gedaan worden.

Ik liep naar hem toe en vroeg hem of hij een kaartje had. “Ik heb met jou niets te maken “, was het antwoord. “Heeft u geld om een kaartje te kopen dan”? Weer een onsamenhangend gereu-tel waar je uit op kon maken dat ik niet welkom was. Dan de laatste mogelijkheid die overbleef namelijk een uitstel van betaling. Daar heb je een identiteitsbewijs voor nodig en die wenste hij me niet te overhandigen. “Meneer, ik ben met u uitgepraat, op het volgende station kunt u uitstappen”. “Je moet ophoepelen” zei hij me.

Ik dacht dat zal wat worden zo meteen en toen we stilstonden zei ik: “zo meneer we zijn in Zevenaar, dit is voor u het eindpunt, wilt u uitstappen”? Tot mijn grote verbazing stond hij op en liep naar de deur. Hij had de drankfles bij de hals gepakt en liep voor me uit. Opeens zwaaide hij die fles naar achteren en sloeg er mee tegen mijn bovenbeen. Ik werd witheet en dacht, jou krijg ik nog wel mannetje.
Bij de deur bleef hij staan. Ik pakte de deurbeugels beet en met alle kracht gaf ik hem een schop tegen zijn achterwerk.

Het moet een mooi gezicht geweest zijn aan de buitenzijde van de trein. De man klapte dubbel, werd gelanceerd en met een boog vloog hij zo de trein uit en kwam plat op zijn buik op het perron terecht. Wonder boven wonder hield hij de fles vast en deze brak niet. Ik dacht o jee daar zal je het hebben, hij komt me vast achterna met die fles en wil me gaan meppen. Snel deed ik de deuren dicht, maar ziende dat er geen beweging in de man zat deed ik ze weer open en ging maar eens op onderzoek.

Langzaam kwam hij nu overeind en was een stuk rustiger als voorheen. Zijn grote mond was verdwenen en hij waggelde naar het bankje waar hij op plaatsnam met zijn fles.

Na terugkomst vanuit Doetinchem zat hij er nog steeds en zo te zien had hij er geen nadelige gevolgen van overgehouden. Gelukkig maar, want iemand zo uit een trein werken is ten strengste verboden, maar het lucht heerlijk op.

Op de gekste momenten laat de techniek je in de steek. Bij je thuis hoeft dit niet zo’n ramp te zijn maar dit wordt anders in een vliegtuig of bij de spoorwegen.

Het was 1 april en ook bij de spoorwegen zijn er wel mensen in voor een geintje.

Op een druk traject had men al het hele jaar door zeer veel last van storingen van nieuw materiaal dat niet naar behoren functioneerde. Veel treinen waren er dat jaar al uitgevallen en de vertragingen waren niet van de lucht. ‘s Ochtends op die ene april reed de trein wel op tijd en zat met een stuk of 400 reizigers bomvol. De conducteur dacht dat het wel weer eens tijd was voor een grapje en riep voor binnenkomst op een tussenstation om dat er een storing in het treinstel was geconstateerd en dat de trein niet verder zou rijden dan dit station alwaar de mensen over moesten stappen op bussen die daar zo spoedig mogelijk zouden komen om de mensen verder te vervoeren.

Zijn bedoeling was om voor stilstand van de trein nogmaals om te roepen dat alles op een misverstand berustte en de trein toch verder zou rijden met de vermelding dat het vandaag 1 april was. Hoe het ook kwam, niemand die het ooit zal weten, maar toen hij voor de tweede keer wilde omroepen bleek de stroom op één of andere manier uitgevallen door een kapotte zekering en kon er geen bericht meer worden doorgegeven.

De chaos was groot op het station. De mensenmassa stroomde naar buiten en men was laaiend, dit was al de zoveelste keer dat NS de mensen in de steek liet. Op het perron gekomen ging men massaal op zoek naar de bussen die natuurlijk nergens te vinden waren. Daartussen liep een conducteur met zweet dat in stralen van hem afdroop en die probeerde de mensen weer in de trein te krijgen. Na veel heen en weer geloop en geregel zat iedereen er weer in en kon de reis worden vervolgd. Er waren maar weinig mensen die de grap konden waarderen, vooral niet diegenen die hun aansluitende treinen voor hun neus zagen wegrijden. Ook de chef vond het maar een misplaatste grap en er moest niet veel meer gebeuren anders zou hij er voor zorgen dat de conducteur ander werk kreeg.

Op het centraal station van Amsterdam lopen bij de internationale treinen altijd van die duistere figuren rond die hun slag proberen te slaan in de drukte bij het instappen.

Sommigen lopen ook wel eens de trein door om te zien of er iets van hun gading bij is en proberen dan met een list aan hun spulletjes te komen.

We vertrokken uit Amsterdam en daar kwam een zeker figuur, type zwerver en een jaar of vijftig, naar me toegelopen en begon een stennis te maken dat hij met alle geweld de trein uit wilde op Amstel omdat hij geen tijd meer had om de trein te verlaten.

Ik kende hem wel, hij was van oorsprong Duitser en woonde (zwierf) al een jaar of vijfentwintig in Amsterdam rond. Altijd reizigers lastig vallen en proberen wat te gappen.

Stoppen op Amstel was natuurlijk niet mogelijk en hij moest maar mee naar Utrecht, het eerstvolgende stopstation. Hij begon nog meer te schreeuwen en te keer te gaan.

Opeens kwam er een reizigster (uit Colombia bleek naderhand) die de man honderd gulden in zijn hand stopte. Het schreeuwen van hem was gelijk afgelopen en hij ging er als een speer vandoor naar achteren. De vrouw was intussen weer naar haar plaats gegaan en ik achter de man aan, dit was natuurlijk te gek voor woorden. Ik vond hem verstopt op de wc en wat we ook deden (mijn Duitse collega was er inmiddels ook bijgekomen) hij peinsde er niet over om die honderd gulden weer af te geven. Dan maar de spoorwegpolitie waarschuwen.

In Utrecht stonden ze ons al op te wachten en daar bleek dat het een bekende van hen was. Tot hun grote spijt konden ze niets uitrichten omdat de vrouw het geld vrijwillig had afgegeven. Het enige wat we konden doen hem een kaartje tegen treintarief verkopen zodat de helft van het geld op was.

Na Utrecht de reizigster opgezocht en verteld dat in Nederland niemand hoeft om te komen van de honger omdat hier iedereen een uitkering krijgt en dat ze die honderd gulden aan een crimineel had weggegeven. Ja vertelde ze, ze vond hem zo zielig, had medelijden met hem en die honderd gulden was voor haar geen probleem.

Vandaag een zondagse dienst met een ritje van Nijmegen naar Den Haag.

Bij het stoppen te Elst zie ik in de bosjes een splinternieuwe damesfiets liggen die hoogstwaarschijnlijk uit de fietsenstalling is gestolen waarbij de dieven gestoord zijn en de fiets maar hebben neergegooid. Doorgegeven aan de spoorwegpolitie via Utrecht die de mogelijkheid hebben om er iemand op af te sturen. Te Arnhem komt een man witheet van woede naar me toe; in de coupe zit een persoon wiet te roken en heeft een grote mond. Er naar toe en daar bleek de joint nog niet aan te zijn geweest (dat ding stonk gewoon zo uit zichzelf). De mannen gingen met elkaar in de clinch en zonder ingrijpen zou dit wel eens kunnen escaleren. De twee van elkaar gescheiden en apart gezet, daarbij de man een koffiebon gegeven om weer op verhaal te komen.

Er komen een jongen en meisje aan, het meisje in tranen en beroerd. Zij is ergens tegenaan gelopen en voelt zich niet lekker. Beiden maar in de eerste klas gezet om wat bij te komen.

Het is flink druk in de trein, morgen wordt er waarschijnlijk gestaakt en nu gaan alle mensen een dag eerder op pad. Veel studenten reizen met hun weekkaart op zondag en willen geen kaartje kopen vanwege de staking die er aan dreigt te komen. Een beetje soepel bekijken maar, ergens hebben ze wel gelijk vind ik. Onderweg een melding gekregen dat er iemand een gitaar heeft laten liggen. Mijn werk in de steek gelaten en op zoek naar die gitaar. Gevonden en een afspraak gemaakt dat de persoon hem op de terugweg wel weer bij mij af kan halen. Zwarte handen gekregen want iemand is zo leuk geweest om een stang bij de deur onder het vet te smeren. Eerst maar even schoon maken met een doekje uit de wc. Weer een stuk verderop een reiziger die mij een portemonnee met geld, bankpasjes en van alles erin overhandigt. Er zit ook een naamkaartje bij, dus dat is wel makkelijk, even omroepen en hij is zo weer terug bij de eigenaar. Maar helaas, omroep defect net als de koersrollen op de zijkant van de trein trouwens. Dan maar verder controleren en kijken of ik de persoon ergens zie zitten. Dat lukt een stukje verderop, hij mistte nog niets maar was wel blij.

Het is koopzondag in Utrecht en de trein loopt hier helemaal vol. Ik word gek gevraagd welk deel nu naar Rotterdam of Den Haag gaat vanwege de defecte koersrollen. In Gouda moet de trein gesplitst worden want er gaat een deel naar Rotterdam en een deel naar Den Haag. De machinist die dit moet doen is pas nieuw en krijgt de trein niet uit elkaar. Met behulp van de voorste machinist lukt het dan uiteindelijk toch en we vertrekken met 10 minuten vertraging naar Den Haag. Zo, nu eindelijk een kwartiertje de tijd om die gitaar eens uit te proberen. Jammer dan, vandaag zit echt alles tegen, er missen 2 snaren.

De laatste jaren is het werken bij de spoorwegen er niet beter op geworden. Door de privatisering hebben zich vreemde ontwikkelingen voorgedaan. De verschillende onderdelen zoals spoorbaan, materieel, post T (die regelen de treinenloop) en reizigersvervoer zijn van elkaar gesplitst en de groep van conducteurs, machinisten en alles wat daar mee samen hangt zijn nu ondergebracht in de groep ‘reizigers’. Onze groep huurt nu een trein van een ander onderdeel en we zijn ook van een ander onderdeel afhankelijk of we op tijd kunnen vertrekken.
Was het vroeger zo dat wanneer je te laat op een station aan zou komen, dan belde je naar post T met de mededeling dat je een paar minuten aan je broek had en of de aansluitende trein even kon blijven wachten (wat vaak wel kon).

Tegenwoordig mag je de mensen op post T niet meer bellen en je weet dus nooit wat je tegen jouw reizigers kan zeggen in verband met de aansluitingen. Je krijgt het idee dat de mensen op post T helemaal geen feeling meer hebben met de reizigers. Voor hen is een goederentrein net zo belangrijk als een reizigerstrein en die laten ze ook vaak vlak voor je neus vertrekken zodat je er de hele weg achter blijft hangen en een flinke vertraging oploopt. Laatst ging ik van Arnhem naar Zwolle en liet men ons wachten voor een rood sein vlak voor Deventer. Dit duurde vijf minuten en het bleek dat post T ons vergeten was. Veel reizigers hadden er al een vertraging van een half uur op zitten in verband met de kapotte Rijnbrug en de daardoor nodige overstap op een bus. Te Zwolle aangekomen met nog één minuut vertraging zagen we de trein naar Groningen, wel op tijd, voor onze neus wegrijden. De reizigers waren laaiend en ga dan alles maar eens uitleggen, ik werd uitgemaakt voor sukkel en ga zo maar door.

De treinstellen huren we tegenwoordig ook van een aparte afdeling. Door gebrek hieraan kregen we in plaats van zes bakken er nu maar twee. Hiermee zouden we vanuit Utrecht via Hilversum, Schiphol naar Leiden gaan en dit is één van de drukkere trajecten. In Utrecht stonden de mensen al tot in de gangpaden toe en de machinist zei dat hij zo niet rijden wilde omdat de drukte enorm zou toenemen in de buurt van Schiphol en hij daar geen verantwoording voor wilde nemen in het geval er iets zou gebeuren, met andere woorden hij wilde de trein niet rijden. Gebeld in Utrecht en uit de richting Hilversum kwam nog een trein die men wel aan de onze kon vastkoppelen. Omgeroepen in de trein wat de bedoeling was en er wel enige vertraging aan zat te komen. Na tien minuten wachten bleek de trein toch niet op te komen dagen en werd besloten dat onze trein werd opgeheven. Ga dat maar eens aan de reizigers vertellen, ik werd door iemand uitgemaakt voor mongool, de communicatie bij de spoorwegen klopte van geen kanten, het was de laatste keer dat ze met de trein gingen en ga zo maar door.

Zulke dingen gebeuren de laatste tijd veel vaker en zolang deze afsplitsing in onderdelen niet teruggedraaid wordt zullen we hier mee moeten leven vrees ik.

De onoplettendheid bij overwegen is groot. De mensen weten vaak niet meer wat ze doen door nervositeit bij voor hen vreemde situaties.
Vanuit Duitsland rijden er kolentreinen richting hoogovens en ook ertstreinen vanaf de Rotter-damse haven richting Ruhrgebied. Deze treinen bestaan vaak uit 30 wagens die zo’n 2500 ton zwaar zijn en je hebt je handen vol aan het op gang brengen van deze treinen waar een aardige tijd overheen gaat wil hij een beetje op snelheid zijn. Met het remmen is het andersom en duurt het best een tijd voordat je stilstaat.
Op een gegeven moment rijd ik net voorbij Zevenaar in de richting Arnhem met een gangetje van zo’n 80 km/h met zo’n zware kolentrein en kom bij een overweg met een knipperinstallatie.

Aan de rechterkant stopt een auto omdat de lichten knipperen. Links echter komt een tractor aangereden met een aanhanger die volgestapeld is met balen hooi waarop een stuk of zes kinderen zitten. De tractorbestuurder denkt dat de auto voor hem stopt en rijdt de overweg op.
Verbouwereerd denk ik ‘wat doet hij nu’ en begin gelijk te remmen en wegduikend laat ik ook het dodemanspedaal los. Voor noodgevallen kan je in de locomotief door het gangpad naar achteren lopen want er is alle kans dat het te raken object de cabine in komt zetten. Voordat het hele geval echter begon met remmen was ik de overweg al aardig genaderd en bereidde me op het ergste voor… De tractor bleef gelukkig doorrijden en ik passeerde de aanhanger met hooi en de kinderen daarop rakelings waarbij er een verschil was van hooguit een meter tussen de trein en de aanhanger. Op zulke momenten breekt het zweet je uit en krijg je een adrenaline injectie van heb ik jou daar. Enkele honderden meters verderop kwam ik tot stilstand en achterom kijkend had de tractor zich al weer een flink stuk verwijderd.
Voordat de trein daarna weer goed en wel op gang was gingen er nog zo’n 10 minuten overheen en ik denk dat die man op de tractor nog steeds niet weet wat hem boven zijn hoofd heeft gehangen.

Als conducteur maak je vaak vreemde en ook leuke dingen mee.

Nadat we op een station gestopt en weer vertrokken waren begon ik met mijn controleronde.

Ik liep achter een man aan de trein in en hij was op zoek naar een vrije plaats. Een passagier hield een plaats bezet met een tas en de man vroeg hem of hij de tas van de bank wilde halen. Dit vragen duurde enige tijd want het bleek dat de man stotterde. Of de reiziger op de bank het er om deed weet ik niet, maar hij begon ook stotterend antwoord te geven dat hij daar geen problemen mee had en dat wel wilde.

Met een vuurrood hoofd van kwaadheid omdat hij voor de gek gehouden werd liep de man door om ergens anders een plaatsje te zoeken. Ik moest er wel om lachen maar erg netjes vond ik het toch niet en zei dat ook tegen hem. Het bleek dat de man ook een stotteraar was waarna ik mezelf weer moest verontschuldigen. Daarna ben ik die andere man nog wel tegen gekomen en heb hem verteld hoe de vork in de steel zat. Hij moest er zelf ook wel om lachen maar voor verontschuldigingen had hij geen tijd want hij was inmiddels op de plaats van bestemming.

De criminaliteit in Nederland neemt nog dagelijks toe en dat merken we ook bij de spoorwegen. Hier heeft het dievengilde in de loop der tijd zo zijn eigen manieren ontwikkeld want het werken in en om de trein vereist toch een andere aanpak dan in de stad.
Voor wat betreft het aantal diefstallen merken we daar in Amsterdam toch wel het meeste van.

Ben je net vertrokken met de internationale trein in de richting Duitsland dan komen er vaak al na enkele minuten reizigers naar je toe met ‘conducteur, mijn geld is weg’ en kan je niet veel meer doen dan de mensen de raad geven om in Utrecht uit te stappen zodat ze daar bij de spoorwegpolitie aangifte kunnen doen. Dit willen ze vaak niet want men wil verder en het geld krijgen ze toch niet terug.

In Amsterdam gebeurde het een keer dat de mensen de trein instroomden terwijl er één was die zich naar buiten wurmde en de trap afrende. Dit was natuurlijk vreemd en dat bleek al snel want er kwam schreeuwend een Indiër naar buiten gerend, bij wie de riemportemonnee van zijn lichaam getrokken was met daarin 3000 dollar. Aangifte doen bij de spoorwegpolitie deed hij niet omdat hij op tijd in Duitsland wilde zijn. Aangifte is vaak alleen maar goed voor de statistieken, het geld krijg je er zelden mee terug. Een bekende truc is ook dat er iemand aan de buitenkant van de trein tegen het raam tikt en vraagt of dit de trein in die en die richting is. Achter de rug van de reiziger wordt dan zijn bagage weggehaald. Ook bagage achterlaten op het perron is iets wat je in geen geval moet doen. De criminelen zijn ontzettend snel en bijna nooit te achterhalen.

Bij het spoorpersoneel is de lijn Amsterdam – Schiphol berucht. Groepen zakkenrollers reizen heen en weer en hebben het voorzien op de toeristen die met het vliegtuig mee moeten. De treinen zijn vaak dubbeldekkers waar controle een stuk moeilijker is. Men probeert de zaak op te lossen door ploegen controleurs in samenwerking met de politie door de trein te laten lopen. Ook worden er stationsingangen afgesloten zoals bij Amsterdam Lelylaan waar van de zeven ingangen er nog maar één open is.

Eens controleerden ik een niet zo volle trein van Amsterdam naar Utrecht en in één van de coupés werd een reiziger in de tang genomen door twee criminelen. Eén zat er naast hem, de ander er tegenover en onder bedreiging hadden ze hem al van alles afhandig gemaakt. De man beefde over zijn hele lichaam en durfde geen woord uit te brengen. Het leek me handiger om mijn collega erbij te halen en de spoorwegpolitie op te roepen. Bij terugkomst waren de twee naar achteren gerend. We kalmeerden eerst de reiziger en het bleek dat er al van alles was gestolen, onder andere zijn geld, walkman en papieren. Daarna gingen we op zoek naar de twee criminelen. Zij bleken in een toilet te zitten en bij het openmaken van de deur waren ze druk doende de papieren en geld door de toiletpot te spoelen. Dit hebben we nog voor een deel kunnen verhinderen en in Utrecht aangekomen stond het ontvangstcomité al klaar.

Het gebeurt niet vaak dat je iemand op heterdaad kunt betrappen maar in dit geval hadden we een goede slag geslagen zeer tot tevredenheid van de agenten.

Waarin een klein land groot kan zijn oftewel een groot bedrijf klein.

Mijn dienst liep lekker vandaag, even naar Amsterdam, dan naar Leiden en daarna weer terug naar Arnhem. Alles loopt op tijd en dat is wel eens anders geweest de laatste paar maanden.

Voor Arnhem had ik al omgeroepen dat we het station naderden en op welk perron de mensen hun aansluitingen konden halen voor hun verdere verbindingen.

Ik was nog niet uitgesproken of we kwamen net voor het station tot stilstand. Even wachten en daarna maar eens bellen voor informatie. Het bleek dat er een wisselstoring was die zo verholpen zou zijn en of we nog maar even geduld konden hebben.

Het even geduld werd een half uur en mondde uit in het feit dat we Arnhem helemaal niet meer in konden en de verkeersleiding vroeg of we de trein terug konden brengen naar Ede Wageningen waar dan bussen ingezet zouden worden in de richting Arnhem.

Alles valt je opeens rauw op je dak en je probeert zo goed en zo kwaad als het gaat de mensen te informeren onderwijl denkend of er nog een stop ingelast moet worden in Oosterbeek en Wolfheze wat wel weer het gevaar inhoudt dat er mensen uitstappen die daar niet moeten zijn. De mens is een raar wezen, velen zijn onzeker en blijven vragen of ze in de goede trein zitten, dan moet je ze bij wijze van spreken aan de hand meenemen anders zien ze nog kans in de verkeerde trein te stappen.

De verkeersleiding regelt de treinenloop en vergeet door drukte het treinpersoneel in te lichten zodat je maar moet gokken wat er nu eigenlijk allemaal loos is en hoe lang zoiets kan gaan duren. Vaak weten de reizigers eerder wat er aan de hand is als het treinpersoneel en sta je met de mond vol tanden.

In Ede de reizigers naar de voorkant van het station gestuurd en daar bleek dat de bussen aan de achterzijde aankomen. Daar sta je dan met enige honderden reizigers aan de verkeerde kant van het station. Hup, allemaal in optocht naar de andere kant. Over het algemeen laten de mensen zich gedwee leiden, maar een enkeling is flink geërgerd en scheld op die rot spoorwegen die weer alles in de soep laten lopen.
Het was zondag en bussen waren er wel, maar geen chauffeurs, die waren vrij. Na een uur wachten kwam er één bus, volproppen maar en wegwezen. Na nog een uur kwam die bus weer terug en was de groep reizigers weer flink gegroeid. Daarna werden er nog een paar bussen ingezet en verminderde de hoeveelheid een beetje.

In tijden van ellende is de saamhorigheid groot, zo ook in de bus. Er werd veel gepraat en zelfs gelachen, de mensen zijn over het algemeen niet haatdragend tegenover de NS, ik denk dat het een kwestie van gewenning is. De handy’s werden aan elkaar doorgegeven en een huilende vrouw getroost omdat haar zoontje voor een dichte deur zou komen te staan. Kleine kinderen zaten bij wildvreemde mensen op schoot en de jongeren stonden op voor de ouderen. Kortom, was er maar elke dag storing. Aan de spoorwegen zal het niet liggen.